Auteur: renee

Ieder heeft zijn eigen gewoontes en rituelen om deze rust te pakken. Een plek waar je kunt nadenken. Voor mij komt dit moment tijdens het zwemmen, of wanneer ik piano speel. Vanuit deze twee punten ben ik beeldmateriaal gaan verzamelen, door middel van proeven, om deze momenten in een daadwerkelijk fysieke vorm te veranderen als basis voor mijn meesterstuk.

De eerste proef is het volgen van verf en de verspreiding in water. Ik heb het verf in een glas water laten vallen, als op een bord gestempeld met een spons om vormen te creëren.

Voor de tweede proef hebben we mijn vingers gevolgd tijdens het spelen van een pianostuk. Daarna heb ik de beweging van de vingers met lijnen in kaart gebracht.

Luister hieronder naar het eigen geschreven pianostuk, zonder titel.

Tijdens het verwerken van het beeldmateriaal naar een schets gebruik ik een 2 minuten- wekkertje. Hierbij maak je binnen twee minuten een schets. Twee minuten lijken lang, maar als je eenmaal bezig bent, valt dit vaak tegen!

Door de tijdsdruk op te voeren, zorg je er niet alleen voor dat je instinctief tekent wat je ziet en de detail kunt loslaten. Maar ook dat je doorzet en niet op een enkele vorm blijft hangen. Hoewel het zelden lukt om het altijd binnen deze tijd te voltooien, helpt het altijd om een flink aantal schetsen van verschillende vormen op papier te krijgen.

Daarna stap ik over naar digitale tekeningen. Vaak begin ik dan met het letterlijk verbuigen van de vorm. Dit doe ik om in het ritme te komen en om te kijken wat ik met de vorm kan. Door vlakken in te kleuren, probeer ik deze van een platte tekening naar een 3D-vorm te brengen.

Zo stapje voor stapje kom je bij de tekeningen die je een beeld kunnen geven van een 3D object!

Ideeën genoeg voor het uitwerken van de vorm! Het zoeken naar hoe je jouw vorm kunt toepassen in een object of gebruiksvoorwerp is een grote stap. Je kijkt naar de lijnen die je hebt en wat je eruit kan halen.

Het uitwerken van de vorm naar een product is voor mij de grootste uitdaging. Ik merk dat ik de vorm snel gebruik als ‘versiering” van het object, dan dat de vorm een functie behoudt. Dit zie je bijvoorbeeld in een aantal ontwerpen voor de vazen, waar de rechte koker de vaas is, terwijl mijn vorm hieromheen draait. Een punt waarin ik mij verder kan ontwikkelen.

Ik merk dat ik tijdens dit ontwerpproces een voorkeur krijg voor anticlastische vormen, in de geometrie ook een zadelvlak genoemd. Een oppervlakte die tegengesteld gekromd is in de twee belangrijkste richtingen. Daarom ben ik in klei een aantal vormen gaan boetseren om een beeld te krijgen van wat er kan. 

Uiteindelijk is de keuze gemaakt om een zilveren verlichting te maken waarin ik dit vormtype kan ophangen. Dit grijpt terug op het statement, op de start van het onderzoek: stilstaan en tot rust komen. Letterlijk het licht schijnen op dat wat je nog niet kon zien. En hierdoor echt alle kanten van de vorm kunnen bekijken.

Ik wil graag de omarming, in de eerder geschetste tekeningen terugbrengen binnen dit ontwerp. Daarmee verbreek je een bepaalde richting, niet alle stukken hangen alleen naar beneden. Maar je houd wel een soort ritme in het stuk. De manier waarop de vorm om zichzelf heen draait is hetzelfde, terwijl iedere bocht toch uniek blijft. 

De eerste stap in het vervaardigen van het meesterstuk. Nadat alle vormen zijn uitgezaagd kan worden begonnen met smeden.

Als eerste buig je de grove vorm in het zilver. Vaak kun je al veel met je handen duwen of trekken en anders met een hamer op hout of een kussen forceren. Om de vorm dan vervolgens in de tweede richting te buigen zonder dat de eerste bocht eruit gaat, dat is een ander verhaal. Dit doe je door middel van smeden op staken.

Je kunt namelijk op twee manieren deze bocht smeden. Door de buitenkant van het zilver uit te pennen, waardoor daar een grotere oppervlakte ontstaat. Of door het midden van het zilver in te trekken, waardoor je het zilver in elkaar drukt voor een kleinere oppervlakte.

Voor de technisch nieuwsgierige mensen heb ik een een kleine uitleg in papier gevouwen, om te laten zien wat er in het materiaal gebeurt.

Voor de technisch nieuwsgierige mensen heb ik een een kleine uitleg in papier gevouwen, om te laten zien wat er in het materiaal gebeurd.

Wanneer de grove vorm in het zilver is gesmeden ga ik planeren. Dit zijn snelle en korte tikken met de hamer op een staak. Hierdoor zet je het zilver als het ware vast. Wanneer je dit hebt gedaan, wordt het zilver ook erg hard!

De vormen worden uiteindelijk gedragen door draden die hieromheen worden gebogen.

Om deze vormen te buigen gebruik ik vooral eigen spierkracht. Het zilver wordt om verschillende staken gevormd; een ronde ringstaak en een ietwat ovale armbandstaak. Daar waar mijn eigen kracht tekort schiet, pak ik een kunststof hamer. In tegenstelling tot een gewone hamer is een kunststof hamer wat zachter. Het zilver zal veel meer buigen in plaats van worden gesmeden. Hierdoor voorkomen ik dat er vlakken in het zilver komen en de draad plat wordt geslagen.

Dit blijft precisiewerk. Om de draad mooi rond te buigen kun je dit het beste in één beweging doen. Wanneer je terug moet buigen, ontstaan er snel knikken. Maar het allerbelangrijkste is natuurlijk dat deze draad mooi om de vorm past. Dit betekent heel veel kijken en meten.

Daar waar de draden niet doorgaan als buis, is het uiteinde taps gemaakt om dit mooi vloeiend te laten verlopen tot een eind.

Het taps laten lopen van draad gaat sneller dan je denkt. Eerst wals ik het uiteinde in verschillende stappen kleiner. Deze overgangen zien er dan nog taps uit, maar door deze verder uit te smeden met een hamer krijg je een mooi verloop. Daarna vijlen en schuren voor een prachtig puntje!

Oke, niet zo snel zoals in deze speed-up video, maar wel echt snel haha!

De afwerking van het stuk gaat in een aantal stappen. Omdat ik een combinatie wil van een hamerslagafwerking en een hoogglansafwerking, loopt de planning van het afwerken wat door elkaar heen.

Eerst haal je de hamerslag eruit door middel van het vijlen, puimen en schuren van het stuk. Dit lijkt tegenstrijdig maar het is wel noodzakelijk. Omdat we het zilver tijdens het smeden warm maken, ontstaan er blauwe vlekken op het oppervlakte: zogenaamde oxideplekken. Deze moeten er eerst uit.

Zelfs met doktersjas en mondkapje, zit het vet tot achter mijn oren.

Daarna ben ik de draden gaan buigen om de vorm heen, zoals je vorige week hebt kunnen lezen. Dit natuurlijk zodat je niet opnieuw krassen maken in het werk wanneer dit helemaal af is.

Verder wordt het stuk geslepen, gepolijst en op sommige stukken nog verder gepuimd. Met puimsteen schuren is een lang proces. Dit doe je omdat naar mate je langer slijpt, de steen steeds meer in de bocht van jouw object wordt gevormd. Hierdoor krijg je een super strakke afwerking.

Het duurt alleen ontzettend lang!

Wanneer alle stukken zijn gepolijst zet ik plaatselijk weer opnieuw de hamerslag terug. Het is dan erg belangrijk om ook hamers en staken te gebruiken die mooi zijn gepolijst zodat de afdruk die je achterlaat ook hoogglans is.

Wanneer je licht op het zilver schijnt, wordt het schaduwspel van de reflectie beïnvloed door deze afwerking. Door te spelen met verschillende groottes aan hamerslag vlakken tot hoogglans gepolijst, krijg je ook een afwisselend effect!